Xanuunada afka ku dhaca waxaa loo kala
saaraa 3 qaybood oo kala ah:
1. Xannuunada ku dhaca qaybaha adag ee
afka sida Ilkaha iyo Lafaha Afka kuwaas
oo loo yaqaan (Hard-tissue Pathology),
waxayna kala yihiin: A- Disorders of development of teeth and
related tissue.
B_Dental Caries.
C- Pulpitisapical periodontitis.
D- Gingivitis and periodontitis.
E- Major infections of the mouth, jaws and perioral tissue.
2. Xannuunada ku dhaca Qaybaha Jilicsan
ee Afka. (Soft -tissue Disease)
A-Diseases of the oral mucosa : Infective
stomatitis.
B-Diseases of the oral mucosa: Non infective stomatitis.
C-Tongue disorders.
D-Benign chronic white mucosal lesions.
E-Oral premalignancy.
F-Oral Cancer.
3. Xannuunada ka yimaada hoos u dhaca Difaaca Jidhka qofka.
The Medically-Compromised Patient.
A-Anaemias and Lukaemias.
B-Haemorrhagic disease.
C-Immunodeficiecy diseases and the
acquired immune deaficiecy syndrome. D-Endocrine disorders and pregnancy.
Dhamaan xanuunadan iyo cuduradaan
waxey isugu jiraan kuwo afka kaliya ku
dhaca, iyo kuwo xubno kale ee jirka iyo
afka ka ku wada dhaca, iyo kuwo afka iyo
jirka oo dhan ku dhaca. Sidoo kale waxaa jirta in xanuuno badan
oo afka ku dhaca sida yiridka, umulowga,
dumarka ku dhaca af qurmuunka, iyo
suuska u gudbi karaan isla markaana wax
yeeleyn karaan xubno badan oo muhiim
ah sida quumanka tuubada dheer ee hunguriga dhuunta ama cunaha caloosha
beerka iyadoona infectionada ka dhasha
cudurada afka u gudbi karaan wareega
dhiiga markaa oo ay imaaneyso xaalad
caafimaad oo ka xoog badan mida afka.
Xiliga dumarka uurka leeyihiin waxaa dhici karta in afka kala soo darsaan
dhibaatooyin sida bukashada afka marka
vitamin c ga jirka ku jira yaraado kaa soo
keena in dumarka uurka leh carabka iyo
bishimaha bukadaan taana waxaa ugu
wacan dumarka oo inta badan wallaca oo aan si wanaagsan u qaadan cuntada iyo
isbedelo xagga hormoonada ah oo ku
dhaca dumarka marka ay uur yeeshaan.
asbaabaha uurka ee cilladaha afka la soo
darsa ma aha kuwo wax yeeladooda
badan tahay waxaana suuragal ah in hadii haweeneyda is nafaqeyso waqtiga
uurka iyo dhalmada kadib ba iska suulaan
cilladaha afka ee uu ku keenay uurka.
Sidoo kale wax yaabaha afka ilkaha iyo
ciridka dhamaan bur buriya si xuna u
baabi iya ka sokow cudurada afka ku dhaca waxaa kamida isticmaalka
mukhaadaraadka sida sigaarka qaadka /
jaadka aalkolada xashiishka iyo dhamaan
daroogada qeybaheeda kala duwan.
Sidoo kale nadaafad xumida afka sida
inaan la cadeysanin in lagu rumeysto dhuxul dambas iyo wax yaabaha kale ee
alkaliga ah sida oomada cusbada iyo
wixii la mida waxey sababaan wax yeelo
soo gaarta guud ahaan afka gaar ahaana
ilkaha iyo ciridka.
Sidoo kale in la is raaciyo cabitaan qabow ah iyo shaah kuleyl ah tusaale inaad cabto
galaas cabitaan ama biyo qabow ah
kadibna aad raaciso ka dabo cabto koob
shaah oo kuleyl ayaa iyaduna ah wax
yeeleyn toos ah oo afka ku dhaceyso
waxaana ka dhalan karta arrintaani xanuuno adag oo afka la soo dersa.
Ruugitaanka iyo jejebinta ice ka ama
barafka ayaa iyaduna dhaawacda
gowsaha iyo ilkaha iyo guud ahaan afka
ba iyadoo ay dheer tahay u isticmaalida
barafka si xad dhaaf ah in ay keento xanuunada wadnaha sida wadno istaag
wadnaha oo shaqada joojiya qofkiina
halkaa ku dhinto.
haddaba hadii aad ka cabaneyso xanuun
la xiriira afka ilkaha ciridka carabka iyo
dhamaan cilladaha afka la soo darsa ha noqoto mid culus ama mid fudud ama uu
hayo xanuun afka la xiriira qof ka mida
ehelkaada asxaab taada la soo xiriir
dhaqaatiirta website kan dhaqaatiirta
ayaa kuu diyaarisey daaweyn rasmi ah
oo'ku'aadan dhamaan xanuunada afka inshaa allaah la soo xiriir dhaqaatiirta si
aad u ogaato dhamaan cilladaha
caafimaad ee kula darsay una hesho
daaweyn rasmi ah inshaa allaah
dhaqaatiirta waxey kuu ballan qaadeysaa
inaad hesho daaweyn iyo caawimaad buuxda inshaa allaah mahad sanidiin.